1) مهندسی مکانیک - طراحی جامدات
موضوع این رشته تحصیلی:
رشته مهندسی مکانیک را شاید به توان از دیدگاه تنوع موضوعات تحت پوشش ، جامع ترین رشته مهندسی به شمار آورد. چون رشته مهندسی مکانیک در برگیرنده همه علوم و فنون است که با تولید ، تبدیل حرکت و انجام کار، تولید و ساخت قطعات و ماشین آلات و به کارگیری مواد گونه گون در ساخت آنها و همچنین طراحی و کنترل سیستم های مکانیکی ، حرارتی و سیالاتی مرتبط می باشد. به عبارت دیگر محاسبات فنی، مدل سازی و شبیه سازی، طراحی و تهیه نقشه ها ، تدوین روش ساخت، تولید و آزمایش تمامی ماشین آلات و تاسیسات موجود در دنیا، با تکیه بر توانایی های مهندسان مکانیک انجام می گیرد. مهندسی مکانیک دارای گرایش های طراحی جامدات، حرارت و سیالات، ساخت و تولید و مهندسی دریا و مهندسی راه آهن و ... است.
گرایش طراحی جامدات:
مهندس طراح جامدات باید تمامی نیروها و گشتاورهایی را که به هر عضو ماشین وارد می شود بررسی کرده و بهترین حالت قطعه مورد نظر را برای تمامی آن نیروها و گشتاورها و همچنین برای داشتن بهترین کارایی به دست آورده و کارایی مناسب آن قطعه را در زمان طولانی تضمین کند. همچنین طراحی سیستم، طراحی ماشین های تراش ، فرز، چاپ و قسمت های تعلیق ، سیستم های انتقال قدرت و دینامیک یک خودرو، توسط مهندسان این گرایش طراحی می شود. در ضمن در یک هواپیما قسمتهای مربوط به فرود، پرواز ، کنترل پرواز به نحوی مربوط به طراحی جامدات می گردد.
درسهای این رشته در طول تحصیل:
دروس مشترک بین سه گرایش حرارت و سیالات - طراحی جامدات - ساخت و تولید:
ریاضیات، فیزیک عمومی، شیمی عمومی، برنامه نویسی رایانه، محاسبات عددی، معادلات دیفرانسیل، ریاضی، مهندسی، مبانی مهندسی برق، نقشه کشی صنعتی، استاتیک، دینامیک، مقاومت مصالح ، علم مواد، ترمودینامیک، مکانیک سیالات، طراحی اجزاء آزمایشگاه مقاومت مصالح، انتقال حرارت، دینامیک ماشین، ارتعاشات مکانیکی، کنترل اتوماتیک.
دروس تخصصی گرایش طراحی جامدات:
روشهای تولید و کارگاه ، طراحی مکانیزمها ، یاتاقان و روغنکاری ، روشهای طراحی مهندسی، طراحی ماشینهای ابزار و تولید، طراحی بدنه و شاسی خودرو، طراحی ماشین به کمک کامپیوتر ، ساخت به کمک کامپیوتر ، رباتیک.
2) مهندسی مکانیک - حرارت و سیالات
موضوع این رشته تحصیلی:
رشته مهندسی مکانیک را شاید به توان از دیدگاه تنوع موضوعات تحت پوشش ، جامع ترین رشته مهندسی به شمار آورد. چون رشته مهندسی مکانیک در برگیرنده همه علوم و فنون است که با تولید ، تبدیل حرکت و انجام کار، تولید و ساخت قطعات و ماشین آلات و به کارگیری مواد گونه گون در ساخت آنها و همچنین طراحی و کنترل سیستم های مکانیکی ، حرارتی و سیالاتی مرتبط می باشد. به عبارت دیگر محاسبات فنی، مدل سازی و شبیه سازی، طراحی و تهیه نقشه ها ، تدوین روش ساخت، تولید و آزمایش تمامی ماشین آلات و تاسیسات موجود در دنیا، با تکیه بر توانایی های مهندسان مکانیک انجام می گیرد. مهندسی مکانیک دارای گرایش های طراحی جامدات، حرارت و سیالات، ساخت و تولید و مهندسی دریا و مهندسی راه آهن و ... است.
گرایش حرارت و سیالات:
دانشجویان این گرایش در زمینه تهویه مطبوع، دستگاههای آب و فاضلاب و گرم کننده ساختمانها و بطور کلی مباحث مربوط به طراحی نیروگاهها ، موتورهای احتراقی داخلی و طراحی انواع موتورهای درونسوز اتومبیلهامطالعه می کنند.
درسهای این رشته در طول تحصیل:
دروس مشترک بین سه گرایش حرارت و سیالات - طراحی جامدات - ساخت و تولید:
ریاضیات، فیزیک عمومی، شیمی عمومی، برنامه نویسی رایانه، محاسبات عددی، معادلات دیفرانسیل، ریاضی، مهندسی، مبانی مهندسی برق، نقشه کشی صنعتی، استاتیک، دینامیک، مقاومت مصالح ، علم مواد، ترمودینامیک، مکانیک سیالات، طراحی اجزاء آزمایشگاه مقاومت مصالح، انتقال حرارت، دینامیک ماشین، ارتعاشات مکانیکی، کنترل اتوماتیک.
دروس تخصصی گرایش حرارت و سیالات:
توربوماشین، توربین گاز و موتور جت، موتورهای احتراق داخلی، سوخت و احتراق، نیروگاه ،تهویه مطبوع، سیستمهای تبرید و سردخانه ، سیستمهای انتقال سیال، کنترل آلودگی محیط زیست .
موضوع این رشته تحصیلی:
رشته مهندسی مکانیک را شاید به توان از دیدگاه تنوع موضوعات تحت پوشش ، جامع ترین رشته مهندسی به شمار آورد. چون رشته مهندسی مکانیک در برگیرنده همه علوم و فنون است که با تولید ، تبدیل حرکت و انجام کار، تولید و ساخت قطعات و ماشین آلات و به کارگیری مواد گونه گون در ساخت آنها و همچنین طراحی و کنترل سیستم های مکانیکی ، حرارتی و سیالاتی مرتبط می باشد. به عبارت دیگر محاسبات فنی، مدل سازی و شبیه سازی، طراحی و تهیه نقشه ها ، تدوین روش ساخت، تولید و آزمایش تمامی ماشین آلات و تاسیسات موجود در دنیا، با تکیه بر توانایی های مهندسان مکانیک انجام می گیرد. مهندسی مکانیک دارای گرایش های طراحی جامدات، حرارت و سیالات، ساخت و تولید و مهندسی دریا است.
گرایش ساخت و تولید:
یک قطعه باید به چه روشی ساخته شود تا دارای تولیدی سریع و ارزان و همچنین کیفیت مناسب و وقت و کارایی مطلوب باشد؟پاسخ به این سوال مهم بر عهده مهندسان گرایش ساخت و تولید است. گرایش ساخت و تولید به زمینه های کاربردی مهندسی مکانیک می پردازد ومهندس این گرایش در زمینه شکل دادن فلزات، طراحی و قالب ها و ساخت قطعه های گوناگون فعالیت می کند.
درسهای این رشته در طول تحصیل:
دروس مشترک بین سه گرایش حرارت و سیالات - طراحی جامدات - ساخت و تولید:
ریاضیات، فیزیک عمومی، شیمی عمومی، برنامه نویسی رایانه، محاسبات عددی، معادلات دیفرانسیل، ریاضی، مهندسی، مبانی مهندسی برق، نقشه کشی صنعتی، استاتیک، دینامیک، مقاومت مصالح ، علم مواد، ترمودینامیک، مکانیک سیالات، طراحی اجزاء آزمایشگاه مقاومت مصالح، انتقال حرارت، دینامیک ماشین، ارتعاشات مکانیکی، کنترل اتوماتیک.
دروس تخصصی مجموعه ساخت وتولید:
قالب و پرس ، ماشینهای کنترل عددی، اندازه گیری ، تولید مخصوص ، هیدرولیک و پنوماتیک.
موضوع این رشته تحصیلی:
رشته مهندسی مکانیک را شاید به توان از دیدگاه تنوع موضوعات تحت پوشش ، جامع ترین رشته مهندسی به شمار آورد. چون رشته مهندسی مکانیک در برگیرنده همه علوم و فنون است که با تولید ، تبدیل حرکت و انجام کار، تولید و ساخت قطعات و ماشین آلات و به کارگیری مواد گونه گون در ساخت آنها و همچنین طراحی و کنترل سیستم های مکانیکی ، حرارتی و سیالاتی مرتبط می باشد. به عبارت دیگر محاسبات فنی، مدل سازی و شبیه سازی، طراحی و تهیه نقشه ها ، تدوین روش ساخت، تولید و آزمایش تمامی ماشین آلات و تاسیسات موجود در دنیا، با تکیه بر توانایی های مهندسان مکانیک انجام می گیرد. مهندسی مکانیک دارای گرایش های طراحی جامدات، حرارت و سیالات، ساخت و تولید و مهندسی دریا و مهندسی راه آهن و ... است.
موضوع این رشته در طول تحصیل:
رشته مهندسی دریا دارای سه گرایش مهندس کشتی ، کشتی سازی و دریانوردی است.
گرایش مهندسی کشتی:
مهندسان کشتی به عنوان مدیر فنی کشتی مسؤول تعمیر ، نگهداری و راه اندازی موتور کشتی هستند و به همین دلیل دانشجویان این رشته پس از آموزش های تئوری یک دوره کارآموزی را بر روی کشتی های اقیانوس پیما در خارج از کشور می گذرانند.
درس های این رشته در طول تحصیل
دروس مشترک بین گرایشهای مختلف مهندسی دریا:
ریاضی، معادلات دیفرانسیل، محاسبات عددی، فیزیک مکانیک ، فیزیک ، شیمی و خواص مواد ، مبانی مهندسی برق، رسمی فنی ، استاتیک، دینامیک ، مقاومت مصالح، ترمودینامیک، مکانیک سیالات ، طراحی اجزاء و ماشین، انتقال حرارت، کنترل اتوماتیک .
دروس تخصصی گرایش مهندسی کشتی:
شناخت کشتی، الکترونیک ارتباطات، آرشیتکت کشتی، کمکهای اولیه، دریانوردی وملوانی، ماشین دریایی، صافیهای فرعی، سیستم انتقال قدرت.
گرایش مهندسی کشتی سازی:
این گرایش به تربیت نیروهای متخصص مورد نیاز سازمانهای دریایی مخصوص کارخانجات کشتی سازی می پردازد. در واقع مهندس کشتی ساز، مسؤولیت طراحی ، ساخت و نظارت بر ساخت کشتی و تعمیرات آن را بر عهده دارد.
دروس تخصص مهندسی کشتی سازی:
تکنولوژی کشتی، تحلیل سازه ها، آرشیتکت کشتی ( استاتیک)، آرشیتکت کشتی (مکانیک)، ماشینهای محرکه، مهندسی دریا، فیزیک موج، علم مواد و شناخت فلزات ، ریاضیات مهندسی. ) بسیاری از درسهای گرایشهای مهندسی دریا همراه با آزمایشگاه یا کارگاه است.)
گرایش دریانوردی:
هدایت ورهبری کشتی ومدیریت نیروی انسانی شاغل بر کشتی وظیفه یک مهندس دریانوردی است . به همین دلیل مهندسی دریا معتقدند که این رشته را نباید یکی از گرایشهای مهندسی دریا به شمار آورد چرا که یک مهندس دریا به عنوان کاپیتان کشتی مسؤولیت راهبری و مدیریت کشتی را برعهده دارد و حرفه اش یک کار فنی یامهندسی نیست. دانشجویان دریانوردی با این که تا حدودی مسایل فنی را می خوانند ولی مقدار قابل توجهی از درسهایشان ارتباطی با مسایل فنی ندارد. برای مثال مطالعه آب و هوا، جغرافیا و چگونگی یافتن مسیرها از جمله درسهای این گرایش است که ارتباطی با دورس رشته های مهندسی ندارد.
توانایی های لازم:
یک مهندس کشتی یا دریانوردی به دلیل سفرهای دریایی گاه ماهها در کنار خانواده اش نیست. همچنین یک مهندس کشتی سازی نیز باید خود را برای محیط های ساحلی تطبیق بدهد. به همین دلیل قبل از پذیرش نهایی در رشته های فوق از دانشجویان این گرایش آزمایشان پزشکی کامل به عمل می آید که در این میان سلامت دانشجویان دریانوردی بطور دقیق سنجیده می شود چون این دسته از دانشجویان نباید ناتوانی هایی نظیر کوررنگی داشته باشند. از نظر علمی نیز دانشجویان مهندسی دریا در هر سه گرایش باید در دروس ریاضی و فیزیک قوی بوده و به زبان انگلیسی مسلط باشند. گفتنی است داوطلبان دختر از میان گرایشهای مهندسی دریا تنها می توانند گرایش مهندس کشتی سازی را انتخاب نمایند.
موضوع این رشته تحصیلی:
رشته مهندسی مکانیک را شاید به توان از دیدگاه تنوع موضوعات تحت پوشش ، جامع ترین رشته مهندسی به شمار آورد. چون رشته مهندسی مکانیک در برگیرنده همه علوم و فنون است که با تولید ، تبدیل حرکت و انجام کار، تولید و ساخت قطعات و ماشین آلات و به کارگیری مواد گونه گون در ساخت آنها و همچنین طراحی و کنترل سیستم های مکانیکی ، حرارتی و سیالاتی مرتبط می باشد. به عبارت دیگر محاسبات فنی، مدل سازی و شبیه سازی، طراحی و تهیه نقشه ها ، تدوین روش ساخت، تولید و آزمایش تمامی ماشین آلات و تاسیسات موجود در دنیا، با تکیه بر توانایی های مهندسان مکانیک انجام می گیرد. مهندسی مکانیک دارای گرایش های طراحی جامدات، حرارت و سیالات، ساخت و تولید و مهندسی دریا و مهندسی راه آهن است.
موضوع این رشته تحصیلی:
مهندسی راه آهن شامل سه رشته مهندسی جریه، مهندسی خط وابنیه و مهندسی بهره برداری ( عنوان مهندسی جریه، خط وابنیه و بهره برداری راه آهن قرار است به عناوین مهندسی ماشین های ریلی، مهندسی خط و سازه های ریلی و مهندسی حمل و نقل ریلی تغییر یابد.) است که هریک از رشته های یاد شده با رشته دیگر متفاوت بوده ودر عین حال هر رشته باید اطلاعاتی اولیه از شاخته دیگر داشته باشد.
برای مثال دانشجوی مهندسی خط وابنیه باید در زمینه باید در زمینه ناوگان قطار و لکوموتیو که مربوط به شاخه جریه است و یا سیر حرکت و ایمنی حرکت که مربوط به شاخه بهره برداری است. اطلاعات کلی داشته باشد.
مهندسی جریه راه آهن
جریه از کلمه " جر" به معنای حمل، حرکت دادن و کشیدن مشتق شده است و به کلیه فعالیتهای بخش متحرک صنعت حمل و نقل ریلی اطلاق می شود. این فعالیتهای توسط وسائط نقلیه ریلی شامل لکوموتیو به عنوان محرک و واگنهای باری ومسافری انجام می گیرد.
هدف مهندسی جریه راه آهن نیز تربیت متخصصانی که بتوانند طراحی، انتخاب بهینه، بهبود سیستم نگهداری ، تعمیر ، بازسازی و ساخت وسائط نقلیه ریلی را برعهده بگیرند.
در واقع مهندس جریه یک مهندس خوب مکانیک است که تخصص ویژه در زمینه راه آهن دارد.
درسهای این رشته در طول تحصیل:
دروس پایه:
ریاضی، فیزیک، استاتیک، شیمی عمومی، معادلات دیفرانسیل، محاسبات عددی، ریاضی مهندسی ، برنامه سازی کامپیوتر
دروس اصلی و تخصص جریه راه آهن:
مقررات عمومی حرکت، نقشه کشی صنعتی، کارگاه ماشین ابزار وابزار سازی، مقاومت مصالح ، مبانی ارتباطات و علائم ، مبانی مهندسی برق و الکترونیک ، دینامیک ،ترمودینامیک، کارگاه جوشکاری و ورق کاری، مبانی سیر و حرکت قطار، مبانی زیرسازی و روسازی راه آهن ، مبانی ماشینهای الکتریکی ، مکانیک سیالات ، طراحی اجزاء علم مواد و شناخت فلزات در راه آهن ، انتقال حرارت، دینامیک حرکت قطارها، کارگاه تخصصی واگن، راه آهن برقی، کنترل اتوماتیک، طراحی سازه واگن و لکوموتیو ، تکنولوژی ساخت و تعمیر وسایل نقلیه ریلی، طراحی ترمزهای قطار،کارگاه تخصصی لکوموتیو، طراحی لکوموتیو ، طراحی بوژی، پروژه تخصصی، طراحی ماشینهای ریلی.
مهندسی خط و ابنیه راه آهن
رشته خط و ابنیه در زمینه طراحی هندسی مسیر و زیرسازی و روسازی راه آهن و سازه های فنی گوناگون مانند پل ، تونل، دیوار وترانشه مطالعه می کند.
مهندسی خط وابنیه با این کار دارای نقاط مشترکی بامهندسی عمران است امام وجوه افتراق بسیاری نیز با رشته عمران دارد. برای مثال در رشته مهندسی عمران اطلاعاتی در زمینه هیدرولوژی، هیدرولیک و سازه های آبی داده می شود در حالی که یک مهندسی خط و ابنیه نیازی به این اطلاعات ندارد و در عوض باید در زمینه ناوگان ومسیر حرکت دروسی را بگذراند همچنین در زمینه زیرسازی و روسازی راه آهن و ابنیه فنی این مسیر لازم است که اطلاعات تخصصی داشته باشد چون ابنیه فنی که در خطوط راه آهن به کار می رود. تحت تاثیر نیروهای دینامیکی قرار می گیرند درحالی که سازه های متداول ، رفتاری غیر از این دارند.
دروس اصلی و تخصصی رشته خط و ابنیه راه آهن:
رسم فنی و نقشه کشی ، مقررات عمومی حرکت، نقشه برداری و عملیات مقاومت مصالح، مبانی ارتباطات و علائم ، مصالح ساختمانی، دینامیک ، مبانی سیر و حرکت قطار ، تحلیل سازه ها، مکانیک خاک، تکنولوژی بتن، مبانی مهندسی برق، طراحی مسیر، هیدرولوژی مهندسی ، سازه فولادی، سازه های بتن آرمه، زیرسازی مسیر، روسازی راه آهن، نقشه برداری مسیر وعملیات ، پل های راه آهن، تونل سازی ، ابنیه مسیر ، ایستگاه راه آهن، نگهداری خطوط، متره و برآورد پروژه ، ماشین های ریلی، دستگاه خطوط، پروژه طراحی مسیر، بوژی و لکوموتیو، پروژه پل های راه آهن.
مهندسی بهره برداری راه آهن
مدیریت استفاده بهینه از منابع، امکانات و تاسیسات شبکه راه آهن و تجهیزات متحرک ریلی برعهده مهندس بهره برداری راه آهن است.
در حقیقت فعالیت یک مهندس بهره برداری به دو بخش عمده قبل از طراحی خط راه آهن و بعد از طراحی خط تقسیم می شود که در مرحله نخست مهندس بهره برداری حجم مساف و کالایی که در خط مورد نظر جا به جا خواد شد، پیش بینی کرده و بررسی می کند که آیا تاسیس این خط به صرفه می باشد یا خیر. و در مرحله بعد نیز به طراحی و برنامه ریزی حرکت قطارها می پردازد تا تاخیر زمانی قطارها به پایین ترین حد امکان برسد و هزینه های راه آهن کمتر شود. به عبارت دیگر بخش بهره برداری ، بخش نرم افزاری راه آهن است.
دروس اصلی و تخصصی بهره برداری راه آهن :
مبانی مهندسی برق، مبانی ارتباطات و علائم الکتریکی ، استاتیک ومقاومت مصالح، اصول مدیریت وتئوری سازمان، مبانی زیرسازی و روسازی راه آهن، طرح هندسی خط، اصول حسابداری و هزینه یابی ، اصول شبیه سازی ، نقشه کشی صنعتی، تئوری احتمالات وکاربرد آن، تحلیل سیستم ها ، آمار مهندسی، تحقیق در عملیات، ارزیابی کار و زمان ، مهندسی فاکتورهای انسانی ، مقررات عمومی حرکت، طرح سیستم های اطلاعاتی و کنترل مدیریت، اقتصاد عمومی، اقتصاد مهندسی، برنامه ریزی حمل و نقل ، تئوری رفتاری لکوموتیو و واگن ، تئوری حرکت قطارها، تعرفه و بازرگانی راه آهن ، سیستم های تخلیه و بارگیری، روشهای برنامه ریزی حرکت قطارها، طراحی ایستگاهها و خطوط صنعتی، بررسی فنی اقتصادی انتخاب مسیر.
توانایی های لازم:
درس ریاضی در رشته های مهندسی راه آهن نیز مانند سایر رشته های مهندسی از اهمیت بسیاری برخوردار است. اماعلاوه بر قوی بودن در دو درس ریاضی وفیزیک، دانشجوی مهندسی راه آهن باید توانایی مدیریت داشته واز روابط اجتماعی خوبی برخوردار باشد.
در ضمن دانشجوی خط وابنیه راه آهن سخت کوش، جدی و مقاوم بوده و آمادگی کار در هر شرایطی را داشته باشد چون کار اصلی یک مهندس خط وابنیه در بیابان،دشت ، کویر و کوهستان است و فردی که وارد این رشته می شود باید به کارهای اجرایی علاقه مند باشد.
دانشجویانی نیز در رشته مهندسی بهره برداری راه آهن موفق می شوند که به جامعه شناسی علاقه مند باشند چون این رشته بیشتر به فاکتورهای انسانی در صنایع می پردازد تا فاکتورهای تکنولوژیکی.